Contant geld is nog steeds een geliefd betaalmiddel
Uit onderzoek van de Europese Centrale Bank (ECB) blijkt dat in Nederland 1 op de 5 betalingen nog contant wordt afgerekend.
Onderzoek van De Nederlandse Bank (DNB) laat zien dat klanten bij bijna 5 procent van de winkeliers een pin-only bordje vinden. Voor deze ondernemers is veiligheid een belangrijke reden om geen contant geld te accepteren.
Contant geld is wettig betaalmiddel
Winkeliers die wel bankbiljetten en munten aannemen, doen dat vaak uit klantvriendelijkheid en omdat het een wettig betaalmiddel is. De 4,8 procent van de ondernemers die met digitaal geld werkt als enige vorm van betalen, moet wellicht terugschakelen. De Europese Commissie stelde een acceptatieplicht voor dat is goedgekeurd door de Nederlandse regering. Het wordt dus zeer waarschijnlijk in de toekomst verplicht om cash aan te nemen als betaalmiddel.
Contante betalingen boven €3.000 verboden
Op dinsdag 10 juni 2025 stemde de Eerste Kamer in met de Wet plan van aanpak witwassen. Daarmee wordt het voor beroeps- en bedrijfsmatige handelaren verboden om contante betalingen vanaf €3.000 te doen of te accepteren. Deze maatregel moet het witwassen van geld en de financiering van terrorisme tegengaan. In 2027 komt er een Europees verbod op contante betalingen vanaf €10.000. Landen mogen zelf een grens daaronder vaststellen. De contante betalingsgrens is na veel politiek debat in Nederland definitief vastgesteld op € 3.000.
De voordelen van contante betalingen
Directe betaling
Contant betalen zorgt ervoor dat je direct betaald krijgt. Er zitten geen banken of betaalprovider tussen. Hierdoor heb je direct beschikking tot het geld.
Geen transactiekosten
Voor transacties via banken of betaalproviders betaal je kosten. Deze transactiekosten heb je niet wanneer je met bankbiljetten of munten betaald krijgt. Op de lange termijn kun je daarom kosten besparen – zeker bedrijven met veel kleine betalingen.
Toegankelijk betaalmiddel
Niet iedereen is even handig met digitale betaalmethoden. Contant betalen geeft je klanten een betaaloptie, ongeacht hun digitale vaardigheden.
Valkuilen voor betalingen met contant geld
Veiligheidsrisico’s
Fysiek geld brengt veiligheidsrisico’s als diefstal, fraude en vervalsing met zich mee. Wil je dat je klanten contant betalen? Zorg dan dat je effectieve veiligheidsmaatregelen neemt. Denk aan een kluis en het verzekeren van je contante opbrengsten.
Nauwkeurigheid en verantwoording
Net als digitale transacties moet je ook transacties met contanten nauwkeurig bijhouden. Maak je hierin fouten of ben je niet volledig, dan kan het zijn dat de Belastingdienst je een boete oplegt of een andere sanctie.
Regels, wetten en het naleven daarvan
Je moet je ook met contant betalen houden aan belastingregels en anti-witwaswetten. Zo moet je grote contante aankopen of afrekeningen melden bij de Financial Intelligence Unit Nederland (FIU) en ben je soms verplicht de identiteit van je klant te controleren.
Kosten vergelijken: cash versus pinbetalingen
Zo op het eerste gezicht lijkt betalen met contanten minder kosten met zich mee te brengen dan betalen met een (digitale) pinpas. Je betaalt immers geen transactiekosten. Maar aan het beheren van eurobankbiljetten en munten ben je indirect ook geld kwijt. Denk aan beveiligingskosten zoals de aanschaf van een kluis, een verzekering of eventueel beveiligingspersoneel. Maar ook aan de tijd en de arbeid die het tellen, registreren en afstorten van geld met zich meebrengt.
De kosten van digitaal betalen zitten in de transactiekosten, een percentage of vast bedrag per betaling, en de kosten voor de aanschaf, installeren, huren en/of onderhouden van betaalautomaten.
Kosten contant betalen: beveiligingskosten, tijd, arbeid.
Kosten pinbetalingen: transactiekosten, aanschaf en onderhoud betaalautomaten.
Veelgestelde vragen over contant geld
Is er belastingvoordeel bij contante betalingen?
Nee, er zijn geen speciale belastingvoordelen. Je moet al je inkomsten, of ze nu via de bank of met bankbiljetten worden betaald, gewoon opgeven bij de Belastingdienst.
Mag ik contante betalingen weigeren?
Ja, dat mag nog. De wet verplicht niemand om wettige betaalmiddelen te accepteren. Er is wel een acceptatieplicht aangenomen door de Tweede Kamer, waardoor het in de toekomst niet meer mogelijk is om contant geld tot € 3.000 te weigeren als betaalmiddel. Als ook de Eerste Kamer het voorstel aanneemt, komen er wel uitzonderingen. Bijvoorbeeld bij onbemande tankstations. Ook de Europese Unie onderhandelt over nieuwe regels die verplichten om cash aan te nemen in het Eurogebied.
Maar tot die tijd mag je bankbiljetten en munten weigeren, mits je dat duidelijk laat weten. Bijvoorbeeld met raam- of kassastickers.
Hoe zorg ik ervoor dat mijn personeel goed omgaat met contant geld?
Je kunt ervoor zorgen dat je personeel goed omgaat met contant geld door ze goed te trainen. Leer ze hoe ze geld moeten tellen, registreren en bewaren. Zorg dat je medewerkers weten wat ze moeten doen bij verdachte situaties, zoals mogelijk vals geld. Regelmatige training en duidelijke procedures helpen fouten en diefstal te voorkomen.
Hoe voorkom ik dat ik vals geld aanneem?
Om te voorkomen dat je vals geld aanneemt, kun je de volgende stappen nemen:
- Gebruik een valsgelddetector voor controle van biljetten.
- Train je personeel in het herkennen van kenmerken van echt bankbiljet, zoals watermerken en hologrammen.
- Wees alert op ongebruikelijke transacties, zoals grote hoeveelheden kleine biljetten.
- Als je twijfelt over de echtheid van een biljet, accepteer het dan niet en vraag de klant om een andere betaalmethode.
